meksika sineması - omü sözlük
meksika sineması, günümüzde inarritu, alfonso cuaron ya da guillermo del toro gibi yeni nesil saygın yönetmenlerin filmleriyle tanınıyor olsa da bir zamanlar latin amerika'da ve dünya'da gerçekten söz sahibi olduğu dönemlere de bakmak gerekir.

nitekim meksika sineması ulusal ve uluslararası ölçekte sinemanın birçok alanında referans haline geldiği ''altın çağ'' olarak nitelendirilen muhteşem bir dönem yaşadı. meksika filmlerinin altın çağı olarak nitelendirilen 1930'lardan 1950'lerin sonuna kadar olan dönem hem dönemin film yıldızlarının prestiji hem de vizyona giren filmlerin eleştirel ve popüler başarısı nedeniyle "altın çağ" olarak kabul edilir.

esasında bu popülerliği yakalamalarında toplumsal bir kalkınma ve entelektüel bir hayatı benimseme faktörleri ciddi derecede etkili oldu. 1910 meksika devrimi ile birlikte diktatör bir yönetimden kurtulan meksika halkı inanılmaz bir kültürlenme sürecine girdi. ilk olarak 1930'ların devrimci filmleri ve melodramlarından, 40'ların film noir'lerin ortaya çıkmasına ve 50'lerin kırsal dramalarına kadar, o kadar canlı ve etkileyici bir sinema yaratıldı ki modernleşme çağına uyum sağlamaya çalışan meksika halkının bu geçişinde sinemanın yeri gerçekten apayrıdır.

avrupalı ülkeler ve amerika ikinci dünya savaşı ile boğuşurken bunun dışında kalan meksika, yukarıda saydığım etmenlerin de birleşimiyle sinema üretiminin merkez üssü olmakla kalmayıp, aynı zamanda bu dönemde yapılan filmlerle uluslararası tanınırlığın da önünü açmış oldu. tabii her güzel şeyin bir sonu olduğu gibi meksika sineması 60'larla beraber televizyonun gelişiyle solmaya başladı ki üstüne bir de ulusal ekonomideki bozulmalar halkın ilgisini temel ihtiyaçlarına yönlendirdi ve sinema kalitesi gözle görülür bir düşüş yaşadı.
bu kısa meksika sineması tarihinden sonra, 1930'lardan 1950'lerin sonuna kadar olan ''altın çağ'' döneminin, meksika kültürünü en iyi şekilde yansıtan filmlerini derlemeye çalıştım. yelpaze çok geniş ki filmler arasından seçim yapmakta ciddi zorlandım onu belirterek şimdiden iyi seyirler diliyorum.

1933 / el prisionero 13 / yönetmen fernando de fuentes

yönetmen fernando de fuentes'in meksika devrimi'ne adanmış filmlerinin üçlemesinden ilki olan film, genellikle ilk nesil meksika sinemasının en iyilerinden biri olarak gösterilir. film, 13 devrimciyi tutuklayan ve ertesi sabah onları infaz etmesi emredilen albay carrasco karakteri üzerine kuruludur. mahkumlar idam mangasına götürülürken, carrasco'nun uzun süredir görüşmediği karısı ona mahkumlardan birinin oğulları olduğunu söyler ve olaylar gelişir.

1934 / el compadre mendoza / yönetmen juan bustillo oro & fernando de fuentes
devrim üçlemesinin ikinci filmi el compadre mendoza , fırsatçı bir toprak sahibinin hicivli portresiyle , meksika devrimi'nin yozlaşmış ideallerinin ve özellikle de orta sınıfın kendi çıkarına olan ikircikliliğinin karmaşık bir analizini sunar bizlere.

1936 / vamonos con pancho villa / yönetmen fernando de fuentes

ve devrim üçlemesinin son filmi vamonos con pancho villa, kendilerine "san pablo'nun aslanları" diyen ve meksika devrimi'ne idealizm kadar macera için katılan altı arkadaşın şaşırtıcı derecede karanlık, kabaca yontulmuş hikayesini anlatır. enfes bir filmdir ve esas adamımızın sadakatten körü körüne itaate ve sonrasında cesaretten trajik bir aptallığa doğru ilerleyen bir serüveni görülmeye değer.

1940 / ahi esta el detalle / yönetmen juan bustillo oro

enfes bir meksika yapımı komedi filmidir. cantinflas takma adıyla da bilinen aktör mario moreno, genellikle ispanyol ve meksika filmlerinin charlie chaplin'i olarak bilinen en ünlü çizgi roman oyuncularındandır. moreno'nun karakteri, şehirdeki bir serseridir ki yönetmen bu karakterin küstahlığı ve ikiyüzlülüğüyle alay eder. eşsiz kelime oyunlarının olduğu ve tipik orta sınıf meksika insanının anlatıldığı keyifli bir film.

1941 / ay jalisco... no te rajes / yönetmen joselito rodríguez

hani o meksika müziklerine ilginiz varsa mutlaka izlenesi bir filmdir. müzikal bir drama olan filmde, meksika'nın kırsal kesiminde yaşayan bir çocuğun ebeveynleri öldürüldüğünde, ona intikam arzusu aşılayan başka bir aile tarafından büyütülmesi ve bir yetişkin olduğunda zengin bir adamla evlenecek genç bir kadınla aşk yaşaması konu edilir. bu aşkın ilk amacı parasal sebepleridir ve devamında olaylar gelişir.

1943 / dona barbara / yönetmen miguel m. delgado & fernando de fuentes
venezuelalı yazar romulo gallegos'un romanından uyarlanan bu meksika filmi, gençliğinin sonlarında tecavüze uğrayan ve bu yaşantısının onu hayata karşı sertleştiren ve güçlendiren, düşmanlarını ortadan kaldıran acımasız zengin bir toprak sahibi haline gelen bir kadının hikayesini anlatıyor. edebi bir eserden kaynaklı olması filmi gerçekten güçlü kılıyor.

1944 / maria candelaria / yönetmen emilio fernandez

meksika sinemasının altın çağının en önemli filmlerindendir. 1946'da cannes film festivalinde gösterilen film cannes'de gösterilen ilk meksika filmi olma özelliğine sahiptir. sinematografisi muhteşem olan bu drama tadındaki romantik film ölmeden önce izlenesi filmler listesine rahatlıkla dahil edilebilir.

1946 / enamorada / yönetmen emilio fernandez

1940'lar meksika sinemasının en büyük hit filmlerinden biriydi ve meksika oskarı olarak da bilinen ariel ödüllerinde en iyi film, yönetmen, oyuncu, senaryo ve sinematografi klasmanları ile ödülleri adeta süpürdü. meksika'nın bir iç savaşın sancıları içinde olduğu yıllarda geçen mükemmel bir romantik melodram izleyenleri alıp götürecek cinsten.
1948 / nosotros los pobres / yönetmen ismael rodriguez

film, yönetmen rodriguez'in en güzel kolajlarından biridir. yüksek melodram, komedi ve trajedinin harika birleşimi. rodriguez filmde meksika'daki yoksulları ve işçi sınıfını adeta mikroskopla inceleyerek tüm dna'sını çıkarır. meksika'daki yoksulların, zor bir dünyada nasıl hayatta kalmaya çalıştıklarının gerçekçi bir görüntüsüdür.

1949/ una familia de tantas / yönetmen alejandro galindo

yönetmen alejandro galindo'nun, sosyal bir eleştiri olarak aile melodramı türünde konumlandırılan bu filmi, kültürel zıtlıklarla dolu bir mexico city'nin günlük rutinine açılan bir pencere gibidir adeta. özellikle aktör fernando soler tarafından zekice ve gerçekçi bir şekilde canlandırılan aile babasının erkeksi ve ataerkil otoritesine çare olarak ortaya çıkan karmaşık değişim dünyası, geleneksel meksika'dan modern meksika'ya geçişi simgeler bir bakıma.

1950 / los olvidados / yönetmen luis bunuel

aşmış yönetmenimiz luis bunuel, mexico city'nin suç dolu gecekondu mahallelerinde yaşayan çocukların dünyasını anlatıyor bizlere. hani şu meşhur cidade de deus nam-ı diğer tanrıkent filminin ilham kaynağıdır bu film hatta daha acımasız olduğunu dahi söyleyebiliriz. film o dönemler olumsuz örnek oluşturması açısından çok tepki aldı fakat bunuel, bir şehrin kenar mahallelerindeki hiç bitmeyen sokak şiddeti döngüsünü tasvir ederken gelecek meksika gençliğini tahmin edercesine acımasızca dürüsttü.
1950 / aventurera / yönetmen alberto gout

meksika müzikal melodramının en iyi örneklerinden olan filmde, baş döndürücü olay örgüsü kıvrımları, abartılı prodüksiyon numaraları, bir kara film aurası ve en önemlisi o dönemlerin popüler aktristi ninon sevilla'nın varlığı ayrı bir lezzet katar. 1940'larda ve 50'lerde, kübalı bir şarkıcı, dansçı ve tutkulu bir aktris olan sevilla, meksika'nın kabare dünyasının en önde gelen yıldızıydı.

1953 / el / yönetmen luis bunuel

luis bunuel'in en keyifli, en lezzetli ve müstehcen filmlerinden biri olan bu filmde aşka ve aşkın insan zihninde getirdiği takıntıya mükemmel bir bakış açısı vardır. nişanlısıyla düğününün arifesinde bir kadın, en yakın arkadaşı, iyi bir aile geçmişine ve büyük bir servete sahip yakışıklı bir talibi tarafından aşkından uzaklaştırılır. ancak evliliğinin ardından, kendisini hizada tutmaya, onu evine kilitlemeye ve başka bir adama doğru her nefes alışında onu sadakatsizlikle suçlayan bir deliyle evli olduğunu keşfeder. dramatik ve yoğun ama aynı zamanda bunuel'in en iyi eserlerinin çoğunun altında yatan zekice alaycı mizahı da içeren gayet sağlam bir filmdir.
1957 / tizoc / yönetmen ismael rodriguez

meksika sinemasının 1957 berlin film festivali'ne büyük bir gururla gönderdiği filmi. başrolde dönemin popüler aktristi maria felix, rol arkadaşı şarkıcı pedro infante'nin (infante, filmin tamamlanmasından kısa bir süre sonra ölmüştür) canlandırdığı meksikalı bir kızılderili ile romantizme giren beyaz bir kadını canlandırıyor. aşıklar arasındaki ırksal engellerin aşılamaz olduğunun anlaşılmasıyla trajedi beraberinde ortamı sarar. film, önemli bir başarıya imza attığı berlin film festivali'nde o dönemler büyük yankı uyandırmıştır.

1960 / macario / yönetmen roberto gavaldon

film, yazar b. traven'in aynı adlı romanından uyarlanmıştır. doksan dakikalık bu film meksika'da o dönemler gerçekten çok popüler oldu. 1960 cannes film festivali'nde gösterime girdikten sonra büyük beğeni topladı ve akabinde en iyi yabancı film dalında oscar akademi ödülü adaylığı kazanan ilk meksika filmi oldu. film, meksika sineması tarihinde özel bir yere sahip ve vizyona girdikten yaklaşık altmış yıl sonra bile geleneksel macario ölüler günü'nün en özlü filmi olmaya devam ediyor.