bir ülke.
başkenti `sofya` olan balkan ülkesidir. türkiye'nin kuzeybatı komşusudur. doğusunda karadeniz vardır. tuna ırmağı, kuzeyde romanya ile arasındaki sınırı çizer. güneyde ise rodop dağları, ege denizi'nin kuzeyindeki yunanistan topraklarıyla arasındaki sınırı oluşturur.
bulgaristan, kırsal yönden zengin ve cazibelidir. dağ yamaçlarında zengin ormanlar vardır. meriç vadisi'nden ve balkan dağları'nın eteklerinden eğimle tuna nehri'ne doğru alçalarak uzanan kuzey yaylasının bereketli topraklarında tahıl üretimi yapılır. meriç vadisi'nde ve ülkenin güneybatı kesiminde nitelikli tütün yetiştirilir. kazanluk vadisi, kırmızı gül bahçeleriyle ünlüdür. üzüm bağlarının hasatından yapılan bulgar şarabı, dış ülkelere de satılır.
başkent sofya'dan sonra bulgaristan'ın en büyük şehirleri; tütün sanayisinin merkezi `plovdiv`, eski başkent `tırnova`, tuna üzerindeki liman şehri `rusçuk`, karadeniz kıyısındaki liman kentleri `varna` ve `burgas`'dır. bulgaristan'daki ülke nüfusunun çoğunluğunu slavlar oluşturur. toplam nüfusun yaklaşık 'unu oluşturan türkler ise ülkedeki ikinci büyük çoğunluktur. türkler ve rodop dağları'nda yaşayan pomaklar müslümandır. ülkenin geri kalan nüfusunun büyük çoğunluğu ise ortodoks kilisesi'ne bağlı hristiyanlardır.
bulgaristan, tarihinin büyük bölümünde başka ülkelerin egemenliği altında kaldı. bölgeye adını veren bulgarlar, m.s. vıı. yüzyılın sonlarında kuzeyden gelip tuna nehri'ni geçerek bölgeye yerleşen savaşçı bir kavimdir. bölgeye kendilerinden önce (m.s. vı. yüzyılda) gelmiş olan slavları egemenlikleri altına aldılar, fakat zaman içerisinde slavların dillerini ve kültürlerini benimsediler. yunan uygarlığı'ndan etkilenerek hristiyan oldular. savaşçı özelliklerini koruyan bulgarlar, balkanlar'a hakim olarak, doğu roma imparatorluğu'nun merkezi konstantinopolis'i tehdit eden büyük bir devlet kurdular. kurulan bulgar krallığı, ı. simeon'un hükümdarlığı döneminde bölgede büyük bir güç hâline geldiyse de, onun ölümünün ardından devlet içerisinde baş gösteren siyasî kavgalarla zayıfladı. "bulgar celladı" lâkabıyla anılan doğu roma imparatoru ıı. basileios, 1014 yılında zayıflayan bulgar krallığı'na son darbeyi vurdu ve 1185'te, ivan ve petr asen isimli iki kardeş yeni bir bulgar devleti kurana dek bölgeyi doğu romalılar yönetti. daha sonra, xıv. yüzyılda devlet-i aliyye'nin egemenliğine giren bölge, yaklaşık beş asır boyunca türklerin egemenliği altında kaldı. 1878 yılında imzalanan ayestefenos antlaşması sonucunda, bölgede bir bulgar prensliği kuruldu. başlangıçta özerk statüde olan bulgar prensliği, 1908 yılında, bulgar prensi ferdinand önderliğinde osmanlı devleti'ne karşı önce bağımsızlık, 1912 yılında da, osmanlıları balkanların dışına itmek için öbür balkan ülkeleriyle birlikte savaş ilân etti. balkan devletleri, ı. balkan savaşı sonucunda osmanlı devleti'nden elde ettikleri toprakları kendi aralarında paylaşamayınca, 1913 yılında bulgaristan'ın da dahil olduğu ıı. balkan savaşı patlak verdi. ıı. balkan savaşı ve daha sonra yapılacak olan ı. dünya savaşı, bulgaristan'ın peş peşe yenilgileri ve toprak kayıplarıyla sonuçlandı.
ıı. dünya savaşı'nda nazi almanyası, ıı. balkan savaşı sonucunda kazandığı bulgar topraklarını geri vermesi için romanya'ya baskı yapmaya başladı. bunun üzerine bulgarlar, almanya'nın yanında savaşa dahil olma kararı aldı. fakat, ıı. dünya harbinin sonlarına doğru bulgaristan savaştan çekildiğini ve artık tarafsız bir devlet olduğunu ilân etti. mevcut yönetimin attığı bu geri adım, ülkede büyük bir ayaklanmaya neden oldu. kral yanlıları, bakanlar ve meclis üyeleri yargılanıp cezalandırıldılar. 1946 eylülünde yapılan halk oylaması sonucunda, seçmenlerin 'si bulgaristan'ın cumhuriyet rejimiyle yönetilmesi yönünde oy kullandı. seçimlerden sonra kurulan hükûmette, georgi dimitrov bulgaristan cumhuriyeti'nin ilk başbakanı oldu. 1947'de yeni bir anayasa yürürlüğe kondu ve bulgaristan cumhuriyeti sosyalist kalkınma modelini benimsedi.