yanan ve yakan anlamlarına gelen yunanca kökenli kavram.
***
yanma olayını ve paslanma sürecini açıklamak için xvıı. yüzyılda simyacı johann joachim becher tarafından ortaya atılan ve meslektaşı georg ernst stahl tarafından geliştirilen bir teoridir. yaklaşık bir asır boyunca geçerliliğini koruduktan sonra, xvıı. yüzyılda çürütülmüş ve bilimsel geçerliliğini tamamen yitirmiştir.
bilimsel gelişmelerle geçerliliğini kaybeden bu teoriye göre; yunancada \"yanan ve yakıcı\" anlamına gelen (b:flojiston), yanıcı ve yakıcı özelliğe sahip akışkan bir element olarak flojistik, yani yanıcı nitelikte olan bütün cisimlerde mevcuttu ve bu cisimler yandıklarında bünyelerinden dışarıya salınarak havaya karışıyordu. hava, ancak belirli bir miktarda flojiston soğurabiliyor ve doyuma ulaştığında da yanma son buluyor, cisimler daha fazla yanamaz duruma geliyordu.
ne var ki, bazı metallerin yandığında bünyelerinden dışarıya saldıkları flojistonu kaybederek hafiflemeleri gerekirken, tam aksine, bu cisimlerin yandığında kütle kazandıkları deneylerle tespit edilmiştir. bunun sonucunda, cisimlerin flojiston verdikleri için değil oksijen aldıkları için yandıkları görüşü daha fazla kabul görmeye başlamıştır. cisimlerin oksijenle etkileşime geçerek yandıkları bilimsel olarak kanıtlanınca da, flojiston teorisi geçerliliğini kaybetmiştir.
***
yanma olayını ve paslanma sürecini açıklamak için xvıı. yüzyılda simyacı johann joachim becher tarafından ortaya atılan ve meslektaşı georg ernst stahl tarafından geliştirilen bir teoridir. yaklaşık bir asır boyunca geçerliliğini koruduktan sonra, xvıı. yüzyılda çürütülmüş ve bilimsel geçerliliğini tamamen yitirmiştir.
bilimsel gelişmelerle geçerliliğini kaybeden bu teoriye göre; yunancada \"yanan ve yakıcı\" anlamına gelen (b:flojiston), yanıcı ve yakıcı özelliğe sahip akışkan bir element olarak flojistik, yani yanıcı nitelikte olan bütün cisimlerde mevcuttu ve bu cisimler yandıklarında bünyelerinden dışarıya salınarak havaya karışıyordu. hava, ancak belirli bir miktarda flojiston soğurabiliyor ve doyuma ulaştığında da yanma son buluyor, cisimler daha fazla yanamaz duruma geliyordu.
ne var ki, bazı metallerin yandığında bünyelerinden dışarıya saldıkları flojistonu kaybederek hafiflemeleri gerekirken, tam aksine, bu cisimlerin yandığında kütle kazandıkları deneylerle tespit edilmiştir. bunun sonucunda, cisimlerin flojiston verdikleri için değil oksijen aldıkları için yandıkları görüşü daha fazla kabul görmeye başlamıştır. cisimlerin oksijenle etkileşime geçerek yandıkları bilimsel olarak kanıtlanınca da, flojiston teorisi geçerliliğini kaybetmiştir.