jan svankmajer - omü sözlük
yönetmenin kuklaların o paradoksal doğasına odaklanmasının sebebi de şudur: dış bedensel varoluş ile kuklanın iç dramatik yaşamı arasındaki gerilim kukla biçimini zihnimizde kafa karıştırıcı bir ikili yaşamla birleştiren iki varoluşsal duruma sokar. o yüzdendir ki svankmajer'ın filmografisi esrarengiz ve değiştirilemez bir huzursuzluk duygusu kokar. özellikle stop-motion ve live-action tekniklerini karıştıran çalışmalarının belirsizliği ürkütücü bir etki yaratır. toprak, et, kemik ve diğer nesnelerin sürreal kolajı inanılmaz bir deneyim yaşatır seyircide. bu açıdan filmlerini izlediğimde adeta farklı bir boyuta geçerim.

hikayeleri ürkütücü, keyifli ve gerçeküstüdür. oyuncuları arasında kuklaların yanı sıra gerçek insanlar, makineler, çoraplar, kil figürler, antika bebekler, kalem açıcılar, iskeletler veya doldurulmuş hayvan cesetleri vardır. setleri genellikle endüstriyel çağın atıklarıyla süslenmiş çek binaları veya manzaralarıdır ki bunlar çürüyen mobilyalar, paslı çiviler, talaş, yağlı vidalar ve vb akla gelebilecek tüm materyalleri kullanır.

svankmajer için, bizler etten ve tozdan başka bir şey değilizdir. filmleri, izleyici olarak doğanın kültürel yapılara nasıl karşı çıktığına şahit olduğumuz insanlık durumunun ebedi çelişkileriyle ilgilidir. insanın erdem ve sosyal refah arayışı, onun doğal içgüdüleriyle çelişme eğilimindedir. çocukluğun sadeliğini ve ölümün acımasızlığını çağrıştıran sembolleri seçerken duyarlılığımıza hitap ederek, bu konulardaki toleransımızı test eder. ölümü önemsizleştirerek, modern dünyanın sahtekarlığını ve sığlığını gözler önüne serer. ona göre ne olursa olsun her şey çürüyecektir ve doğa, kültürün sığlığına üstün gelecektir.